Header-ervaringsverhalen en initiatieven

Ervaringsverhaal Chantal en haar man Johan

pdf

Chantal en Johan zijn elkaars jeugdliefdes. Een jaar na de geboorte van hun eerste zoon kreeg Chantal, slachtoffer van seksueel misbruik, last van nachtmerries en herbelevingen. Zij kwam daarom bij PsyQ terecht voor een behandeling, waarover zij eerder haar ervaringen deelde. Al die tijd liet Johan haar merken: ik ben er voor jou. Sinds een paar jaar praat Chantal open over haar verleden en helpt ze als ervaringsdeskundige ook anderen om zich uit te spreken. 

Schaamte om te delen

‘Johan en ik zijn al samen sinds ik 18 ben en hij 19. In de eerste jaren heb ik weinig met hem gedeeld over wat ik heb meegemaakt. Ik heb hem juist afgestoten, omdat ik vond dat hij beter verdiende’, vertelt Chantal. Ze deed bijvoorbeeld aan automutilatie terwijl Johan sliep. ‘Johan zei dan: waarom maak je mij niet wakker? Maar ik wilde niet praten. Dat was moeilijk voor hem.’

‘Ze zei niet wat er was gebeurd of wat er aan de hand was’, vervolgt Johan. ‘Maar ik probeerde haar zo veel mogelijk te steunen. Als iemand zich klote voelt, is het belangrijk om diegene te laten weten: je doet er wel toe.’ Chantal vond het fijn, maar ook moeilijk dat iemand bewust voor haar koos en echt van haar hield. 'Daar heeft hij mij wel van moeten overtuigen. Maar door alles wat hij deed, zoals een bloemetje meenemen als hij thuiskwam, liet hij mij zien dat ik het waard ben.’

De kracht van een vraag volgens Chantal

'‘Als iemand jou iets vertelt over zijn of haar klachten, moet je niet gelijk alles willen weten. Wanneer diegene eraan toe is, kan je daar in gedeeltes over praten. ’

Durven delen

In 2009, een jaar naar de geboorte van hun eerste zoon, kreeg Chantal last van nachtmerries en herbelevingen en liep ze helemaal vast. Ze kwam bij PsyQ terecht voor de verwerking van haar trauma’s. Twee jaar geleden heeft ze haar behandeltraject afgerond, op haar eigen tempo. ‘Het heeft een tijd geduurd voordat ik tijdens de behandeling over het seksuele misbruik kon praten’, zegt Chantal. ‘Het trauma was er, maar ik wilde niet dat het er was. Ook rust er een enorm taboe op jeugdtrauma’s, vooral als het om seksueel misbruik gaat, dat maakt het moeilijk om erover te praten. Vanwege de schaamte heb ik anderen eerst niet precies verteld waarom ik in behandeling was.’

Uiteindelijk begon ze steeds meer te delen met Johan. Chantal: ‘Ik vertelde waarom ik mij zo slecht voelde en wat mij dwars zat. Maar dat heeft veel tijd gekost en moest groeien.’ Toen in 2017 de #MeToo opkwam, besloot ook Chantal haar verhaal op social media te delen. ‘Ik plaatste het met knikkende knieën en heb meteen Johan gebeld die naar voetbal was: ik heb het geplaatst! Dat was zo’n mooi moment.’ Johan stond er helemaal achter. ‘Van mij mag iedereen het weten wat haar is overkomen. Al komt ze op tv of op de radio, al schreeuwt ze het van de daken of staat het op een billboard: ik schaam mij er geen seconde voor, ik steun haar en vind alles wat ze doet prachtig’, zegt Johan trots.

Chantal ontving veel warme reacties. ‘Iedereen was vol respect dat ik mijn verhaal durfde te delen en dat ik ben wie ik ben. Volgens mensen ben ik een hele goede vrouw en een hele goede moeder, al vind ik dat af en toe nog steeds een beetje moeilijk om te geloven’, vertelt ze zichtbaar geraakt.

'Ik kreeg ook naar mijn hoofd geslingerd: dat gebeurt alleen als je in een kort rokje loopt'

Anderen helpen om te delen

Na het plaatsen van haar verhaal kwamen er steeds meer mensen naar Chantal toe om over seksueel misbruik te praten. Hier moet ik wat mee, dacht ze. Na een oriëntatiecursus begon ze op vrijwillige basis als ervaringsdeskundige bij PsyQ. Inmiddels werkt ze er drie dagen in de week als vast en gewaardeerd teamlid. ‘Ik vind het geweldig dat ik positieve dingen teweegbreng en anderen kracht en hoop kan geven.’ 

Chantal heeft ook een lotgenotengroep opgezet voor slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag, waar van alles aan bod komt. ‘Veel deelnemers hebben bijvoorbeeld last van zelfstigma. Ze denken dat wat ze is overkomen, hun eigen schuld is. Daar komt een stukje victim blaming bij kijken. Ik heb ook veel dingen naar mijn hoofd gekregen zoals: dat gebeurt alleen als je in een kort rokje loopt. Dat is helemaal niet waar natuurlijk, maar je moet er wel mee leren omgaan.’ 

‘Er is nog veel onbegrip bij anderen’, zegt ook Johan. ‘Maak eens een programma over misbruik, ADHD of schizofrenie. Dan wordt er misschien met een andere blik naar psychische aandoeningen gekeken.’ 'Het is zo belangrijk om je ervaring erover te delen’, gaat Chantal verder, ‘zodat mensen het besef krijgen dat het iedereen kan overkomen en het taboe eraf gaat. Want je hoeft je nooit voor jezelf te schamen, je bent wie je bent en iedereen is goed zoals die is.’ 

De kracht van een vraag volgens Johan

'Als je vraagt hoe het gaat, kan je het gesprek openbreken en iemand helpen. Of stuur een kaartje. Dan kan diegene daar vervolgens op reageren en hoeft het niet face to face.’

Luisteren zonder oordeel 

Chantal oefent met de deelnemers om over hun ervaringen te praten, maar ook de buitenwereld heeft een grote rol in het doorbreken van taboes. ‘Mensen moeten luisteren zonder oordeel en met een open houding’, is het advies van Chantal. ‘Anderen hebben al heel snel hun oordeel klaar, of het nu gaat om seksueel misbruik, een depressie of een andere psychische aandoening. Wanneer je vertelt dat je ADHD hebt, dan zegt de ander bijvoorbeeld: ik ben soms ook een beetje druk. Dat moet je niet doen. Verspreid een beetje liefde en luister oprecht naar iemand.’

'Verspreid een beetje liefde en luister oprecht naar iemand’

‘Neem ook de tijd voor de ander’, tipt Johan. 'Het bieden van een luisterend oor kan voor iemand al een opluchting zijn. Als je vraagt hoe het gaat, kan je het gesprek openbreken en iemand helpen. Of stuur een kaartje. Dan kan diegene daar vervolgens op reageren en hoeft het niet face to face.’ Bewaar als naaste wel je geduld’, voegt Chantal toe. ‘Als iemand jou iets vertelt over zijn of haar klachten, moet je niet gelijk alles willen weten. Wanneer diegene eraan toe is, dan kan je daar in gedeeltes over praten. Luister geduldig, dan ben je er voor iemand. Ik heb zelf ervaren hoe belangrijk dat is.’  

Uitgelicht raster anti-stigma