Persoonlijkheidsstoornis

Iemand met een ‘gezonde’ persoonlijkheid kan gedrag aanpassen aan de omstandigheden en de situatie. Wanneer iemand extreme variaties van 'gewone' karaktertrekken vertoont en zich daarom niet meer goed kan aanpassen aan de omgeving, spreken we van een persoonlijkheidsstoornis. 

Wat is een persoonlijkheidsstoornis?

Iemand is bijvoorbeeld extreem jaloers, extreem verlegen, extreem perfectionistisch of extreem gevoelig voor kritiek en ervaart daardoor allerlei problemen in het dagelijks leven. Als iemand wél extreme persoonlijkheidstrekken vertoont, maar er is géén sprake van persoonlijke problemen of problemen in de werk- of sociale omgeving noemen we dat geen stoornis.

Hoe herken je een persoonlijkheidsstoornis?

Kenmerken van mensen met een persoonlijkheidsstoornis zijn: 

  • persoonlijk en/of sociaal vastlopen door de manier waarop zij omgaan met zichzelf en anderen. Er zijn bijvoorbeeld hevige ruzies op werk en in je relatie, persoonlijk contact verloopt moeizaam.  
  • ondervinden daar, naast anderen, zelf veel hinder van; 
  • hebben naast het vastlopen last van verschillende, vaak wisselende, psychische problemen zoals angststoornissen, depressiviteit, emotionele instabiliteit en impulsiviteit.

Bekijk onderstaande video of lees meer informatie over de symptomen van een persoonlijkheidsstoornis.

Welke vormen persoonlijkheidsstoornis zijn er? 

Er zijn hieronder 10 persoonlijkheidsstoornissen omschreven, verdeeld over 3 groepen (clusters).  Deze verschillende groepen zijn gemaakt, omdat gedrag, uitingsvorm en ernst van de klachten per groep erg van elkaar verschillen.

Cluster A

Cluster B

Cluster C

'Ik kan mijn borderline omzetten in iets positiefs'

Lees de verhalen van ervaringsdeskundigen. Ze zijn allemaal anders. Toch hebben ze één ding gemeen: ze kunnen je helpen om te leren omgaan met je klachten.

Behandeling

Je komt in aanmerking voor een behandeling wanneer het persoonlijkheidsprobleem langdurig en hardnekkig aanwezig is en je niet meer goed kunt functioneren in relaties of op het werk. Je hebt bijvoorbeeld constant conflicten op je werk of opvallend vaak hevige ruzies thuis met je partner. Dit zijn belangrijke indicaties. 

De behandeling persoonlijkheidsstoornissen is alleen zinvol wanneer je zelf bereid bent iets te veranderen aan de situatie. Het kan best zijn dat je veel pech hebt gehad in je leven, een nare jeugd achter de rug hebt of dat je baas gemeen en vervelend is. Het kan zijn dat je vindt dat er veel mis is in de maatschappij. Toch gaat het er bij PsyQ om dat jij zelf wilt veranderen. Denk aan: 

  • ik wil mij anders leren opstellen 
  • ik wil anders over bepaalde zaken leren denken en voelen 
  • ik wil meer controle krijgen over mijn gedrag 

Bij PsyQ bieden we de volgende behandelingen aan:  

  • Dialectische gedragstherapie 
  • Korte termijn groepstherapie 
  • Mentalization-based treatment 
  • Schematherapie 
  • VERS-training

Kennisnetwerk persoonlijkheidsstoornissen

Binnen Parnassia Groep wordt veel onderzoek gedaan ter verbetering van de behandeling van cliënten met een persoonlijkheidsstoornis. Thema van deze onderzoeken is matched care.

Tips voor familie en naasten

Ook voor familie en naasten van mensen met een persoonlijkheidsstoornis kan het omgaan met de aandoening moeilijk zijn.