Paniekstoornis
Paniekstoornis
Paniekstoornis
Wat is een paniekaanval?
Een paniekaanval is het best te omschrijven als een golf van intense angst die je plotseling overvalt. Dit duurt doorgaans enkele minuten tot een half uur en zwakt daarna weer af. Het hebben van een paniekaanval wordt vaak als enorm heftig ervaren. Je lichaam maakt het stresshormoon adrenaline aan om snel te reageren op een mogelijk gevaar.
Wanneer je een paniekaanval hebt, kun je het gevoel krijgen dat je gek wordt, de controle verliest of zelfs doodgaat. Andere angstaanval symptomen zijn hartkloppingen, koude rillingen, misselijkheid, druk op de borst en een gevoel van ademnood. Een paniekstoornis komt vaak voor in combinatie met plein- of straatvrees (agorafobie).
Angst voor nieuwe paniekaanval
De grootste vrees van iemand met een paniekstoornis is het krijgen van een nieuwe paniekaanval. Vaak zien we dat deze mensen bepaalde situaties vermijden om te voorkomen dat ze mogelijk nieuwe angstaanvallen krijgen. Ze ontwikkelen daardoor vaak angst of vrees voor verschillende situaties. Het openbaar vervoer, drukke winkelstraten en andere openbare ruimten worden vaak gemeden.
In ons land heeft naar schatting 2 tot 3 procent van de bevolking een paniekstoornis. Vrouwen hebben er vaker last van dan mannen. De verhouding is ongeveer 2:1.
Kenmerken paniekstoornis
Iemand met een paniekstoornis heeft last van terugkerende, onverwachte angstaanvallen. De golf van intense angst kan heel plotseling ontstaan en binnen enkele minuten een piek bereiken. De aanval kan ook ontstaan wanneer iemand al anstig is. Er bestaat geen speciale paniekaanval test of paniekstoornis test die je kunt invullen om erachter te komen of je een paniekaanval hebt.
Symptomen paniekaanval
Onderstaande symptomen kunnen voorkomen bij een paniekaanval:
- hartkloppingen
- trillen of beven
- transpireren
- benauwdheid
- misselijkheid of maagklachten
- duizeligheid
- angst voor controleverlies
- een onwerkelijk gevoel
- koude rillingen
- angst om dood te gaan
De diagnose paniekstoornis kan alleen gesteld worden door een psycholoog of een psychiater en alleen als tenminste een van de paniekaanvallen is gevolgd door een periode (van minimaal een maand) met de volgende paniekstoornis symptomen:
- Je bent steeds bezorgd over het krijgen van een nieuwe paniekaanval of de gevolgen daarvan
- Er is bij jou sprake van een aanzienlijke gedragsverandering. Je vermijdt bijvoorbeeld openbare ruimten en onbekende situaties om een paniekaanval te voorkomen.
Een paniekstoornis kan niet worden toegeschreven aan de effecten van middelen (bijvoorbeeld drugs of medicatie) en somatische aandoeningen, zoals hart- en longaandoeningen.
Paniekstoornis behandeling
Een paniekstoornis is goed te behandelen door middel van cognitieve gedragstherapie of medicatie. Wanneer een combinatie wordt toegepast verminderen of verdwijnen de spontane paniekaanvallen bij 70 tot 80 procent van de cliënten. Ook gedragstherapie is een bewezen vorm van behandeling.
Bij de behandeling van een paniekstoornis ligt het accent op een geleidelijke confrontatie met de situatie waarin de paniekstoornis gevreesd wordt.
De behandeling van een paniekstoornis bestaat uit:
- zelfhulpliteratuur
- voorlichingsbijeenkomsten
- gedragstherapie
- eventueel medicijnen
Naast bovenstaande behandelingen kan een paniekstoornis door middel van ontspannings- en ademhalingstechnieken stapsgewijs verminderen. De vrees voor een nieuwe aanval wordt op deze manier gerelativeerd.