Bipolaire stoornis
Bipolaire stoornis
Bipolaire stoornis
Als je last hebt van een bipolaire stoornis dan heb je sterke stemmingswisselingen, in afwisselend manische of hypomane periodes en depressieve episodes. Daarnaast zijn er ook periodes waarin jouw stemming stabiel is en je je 'normaal' voelt.
Tijdens een manie of periode van hypomanie voel je je alsof je de hele wereld aankunt. Je hebt veel energie en bent erg druk. Tijdens een depressieve periode voel je je juist ontzettend somber en heb je nergens zin in. Je kunt alleen de diagnose bipolaire stoornis krijgen wanneer je tenminste één keer een periode van (hypo)manie hebt meegemaakt in combinatie met een depressieve periode. Het krijgen van vier ziekte-episoden of meer per jaar wordt 'rapid cycling' genoemd; snelle wisseling.
Wat is een bipolaire stoornis?
Een bipolaire stoornis is een ernstige psychische aandoening die niet vanzelf overgaat en voorkomt bij 1 tot 2 procent van de Nederlandse bevolking.
Hoe ontstaat een bipolaire stoornis?
Hoe een bipolaire stoornis precies ontstaat, is nog niet bekend. De laatste jaren wordt steeds meer onderzoek verricht naar de invloed van genetische kwetsbaarheid enerzijds en de invloed van de omgeving anderzijds. Ongeveer tweederde van alle mensen die aan een bipolaire stoornis lijden, hebben een familielid met een stemmingsstoornis, toch verklaren de genen niet alles. Ook stressvolle omstandigheden kunnen er toe bijdragen dat de ziekte zich openbaart. Omgevingsfactoren zijn ook van invloed.
Hoe herken je een bipolaire stoornis?
Bijna alle mensen met een bipolaire stoornis hebben periodes van (hypo)manie, afgewisseld met depressieve episodes. Daarnaast bestaat zoals gezegd ook het gemengde type. Voor een compleet overzicht van de bipolaire stoornis kenmerken die horen bij de verschillende episodes kun je terecht op de pagina's manische episode, hypomanie en depressieve periode.
Manie
Een manie is een periode van minimaal een week, waarin je het grootste gedeelte van de tijd in een erg goede stemming bent, weinig slaap nodig hebt en overloopt van energie óf juist erg prikkelbaar bent. Als je een manie hebt word je vaak tijdelijk opgenomen.
Hypomanie
Een hypomanie lijkt op een manie, maar is minder ernstig en je hoeft niet te worden opgenomen in een psychische instelling.
Depressieve episode
Een depressieve episode ofwel een bipolaire depressie duurt minimaal 2 weken en kan leiden tot lusteloosheid, concentratieproblemen, gebrek aan plezier en zelfs gedachten aan de dood.
Gemengde episode
Er bestaan echter ook cliënten die last hebben van gemengde episodes. Dat houdt in dat zij dagelijks last hebben van symptomen die zowel horen bij een periode van manie als bij een depressieve episode. Dit kan inhouden dat jouw stemming somber en negatief is, maar dat je je ook erg onrustig voelt en een erg kort lontje hebt.
Bipolaire stoornis type 1
Een bipolaire stoornis type 1 wordt gekenmerkt door afwisselende periodes van van ernstige depressie en manie. Tussen deze periodes in is jouw stemming overwegend stabiel.
Bipolaire stoornis type 2
Een bipolaire stoornis type 2 wordt gesteld als iemand tenminste één keer een hypomanie en een depressie heeft doorgemaakt, maar nog nooit een manie heeft gehad.
Bipolaire stoornis test
Een bipolaire stoornis is niet gemakkelijk te herkennen en helaas bestaat er ook geen bipolaire stoornis test die je een indicatie kan geven. Wel bestaat er een handige vragenlijst die je kunt gebruiken: de Mood Disorder Questionnaire (MDQ). Als je meerdere aspecten herkent kan dat een reden zijn om naar de huisarts te stappen. Je huisarts kan je vervolgens doorverwijzen naar één van onze behandelaars.
Behandeling(en) bipolaire stoornis
Manieën en depressies zijn te behandelen. Wanneer je bent hersteld blijft een bipolaire stoornis wel aanwezig. Hoe meer episodes je hebt doorgemaakt, des te groter de kans dat er opnieuw een episode ontstaat.
Terugvalpreventie
Het is belangrijk dat je bij jezelf nagaat in welke situaties een (hypo)manie of depressie bij je ontstaat. Als je deze situaties tijdig signaleert kun je ernaar handelen. Dit noemen we terugvalpreventie.
Tijdig signaleren en herkennen van de signalen is een belangrijk deel van je behandeling.
Heb ik een bipolaire stoornis?
Een handige vragenlijst die je kunt gebruiken is de MDQ, Mood Disorder Questionnaire. Dat is een zelftest. Als je meerdere aspecten herkent, met ‘ja’ beantwoordt, dan kan dat een reden zijn om verder onderzoek te laten verrichten. Daarvoor kun je terecht op een van onze poliklinieken.
Erfelijkheid speelt zeker een rol bij het wel of niet ontwikkelen van bipolaire stoornis. Inmiddels weten we dat als je vader of moeder een bipolaire stoornis heeft, de kans op bipolaire stoornis stijgt van 1.3% naar ongeveer 10%. Er zijn inmiddels meerdere genen gevonden die een rol kunnen spelen, maar we zijn nog niet zo ver, dat je met gen-onderzoek kan voorspellen wie wel of niet een bipolaire stoornis gaat krijgen.
In de meeste situaties is het heel goed mogelijk om met een bipolaire stoornis kinderen te krijgen. Heb je vragen over erfelijkheid, gebruik van medicijnen tijdens zwangerschap of de risico’s voor het kind? Stel deze dan aan je behandelaar. Onze hulpverleners hebben jarenlange ervaring hierin. Ook tijdens de cursus bipolaire stoornis besteden we aandacht aan dit onderwerp.
Hoe meer episodes iemand heeft doorgemaakt, des te groter de kans dat er opnieuw een episode ontstaat. Als je de risicovolle periodes waarin een depressie of (hypo)manie kan ontstaan tijdig weet te signaleren, kun je er naar handelen. Hoe eerder je een depressie of manie de kop in weet te drukken, des te groter de kans dat die periode korter duurt en minder impact op je leven heeft. Dit is een aspect waarbij uitgebreid wordt stilgestaan als je in behandeling bent op onze polikliniek.
Luister-, lees en kijktips uitgelicht blok
Lees-, luister- en kijktips
Bekijk onze lees-, luister en kijktips over mentale gezondheid en psychische klachten.