Van slaapprobleem naar goede slaap
Van slaapprobleem naar goede slaap
Het is 12:15 als we Laura spreken. Er was een tijd dat ze rond deze tijd pas uit bed kwam. Nu klinkt ze opgewekt en wakker. ‘Vannacht heb ik heel goed geslapen’, zegt ze vrolijk. "Ik werd vanochtend zelfs voor de wekker wakker, toen dacht ik: oh wauw, ik heb nog een uur!"
Slaapproblemen sinds jongs af aan
Laura is 31 jaar oud en kreeg op haar elfde de diagnose Gilles de la Tourette. Jaren later is daar nog de diagnose ADHD bijgekomen. Als ervaringsdeskundige voor de Parnassia Groep en haar eigen praktijk TicTalk & more, begeleid ze leerkrachten en scholen die te maken hebben met leerlingen met Tourette, alsmede hun ouders. Ook is ze vrijwilliger bij Stichting Gilles de la Tourette, waar ze sinds 2015 ook in het bestuur zit.
"Jarenlang ging ik rond 0:00 naar bed, zette ik Netflix op en hoopte ik rond 3 uur te slapen"
Al sinds ze zich kan herinneren heeft Laura een slaapprobleem. "In de brugklas had ik heel veel moeite om op tijd te komen. Naar school fietsen was ongeveer 5 kilometer. Dan stond ik om 8:10 uur op en dan was ik om 8:30 uur op school. Haast onmogelijk, maar zo had ik dat gestroomlijnd.’ Er valt een stilte. ‘Ik kreeg in die periode hele zware gedragstherapie voor mijn tics. Als ik dan thuis kwam, was ik zo moe dat ik gewoon uitgeput in slaap viel ’s avonds. Dat is de enige keer in mijn leven, dat ik op tijd sliep."
Niet kunnen slapen
Ze probeert van alles; van mindfulness tot slaapwebinars, van boeken vol met slaaptips tot 'slaapverwekkende' ontspanningsoefeningen. Niks werkt en ze raakt steeds meer gefrustreerd, maar ook gewend aan haar buitengewone ritme. ‘Jarenlang ging ik rond 12 uur naar bed, zette ik Netflix op en hoopte ik rond 3 uur te slapen. Om 11 uur ging dan mijn wekker. Ik heb een tijd lang geprobeerd eerder wakker te worden maar dan werd ik ontzettend moe wakker. Gedurende de dag bleef ik moe, raakte ik snel overprikkeld en was ik licht in mijn hoofd, waardoor ik gewoon niks kon doen.’
Als de dood om naar bed te gaan
Niemand begrijpt haar. Ook haar moeder die graag vroeg naar bed gaat en vroeg opstaat, heeft moeite zich in te leven, maar het zijn vooral onbekenden die een oordeel vellen. "Ga gewoon vroeger naar bed joh, zeiden ze dan. Maar dat deed helemaal niks. Ik werd zelfs als de dood voor slapen. Omdat ik wist, als ik nu in bed ga liggen dan heb ik de komende uren dwanggedachten (kenmerk van Tourette), en als ik die dwanggedachten niet kan stoppen dan slaap ik helemaal niet."
Nieuwe behandeling voor slaapprobleem
Begin 2019 leert Laura Sandra Kooij van PsyQ kennen. Ze vertelt Laura dat slaapproblemen heel normaal zijn bij ADHD en Tourette. "Toen zij zei, ik kan je helpen, had ik zoiets van, ja, sure!"
Op aanraden van Sandra start ze een nieuwe behandeling: lichttherapie met lichttherapiebril* in combinatie met melatonine en een vast slaapritme.
*De lichttherapiebril is een bril met ingebouwde lichttherapie lampen die blauw licht verspreiden. De bril is speciaal ontwikkeld voor mensen met een winterdepressie, slaapproblemen en vermoeidheidsklachten.
Wonder boven wonder slaat de behandeling aan. Twee weken later slaapt ze goed in, slaapt ze door en kan ze ‘normaal’ wakker worden.
"Ik kwam er achter dat er mensen zijn die in het weekend om 8 uur ‘s ochtends al dingen doen."
"Er ging werkelijk waar een wereld voor me open. Ik kwam er achter dat er mensen zijn die in het weekend om 8 uur ‘s ochtends al dingen doen, en ik ontdekte dat ik uit mezelf moe kon worden in de avond. Ik viel namelijk altijd in slaap door mezelf compleet uit te putten. Nu denk ik ’s avonds: oh, ik ben wel een beetje moe, laat ik eens gaan slapen. Voor de wekker wakker worden, ook zoiets, zoals vanochtend, dat vind ik ook nog steeds heel raar."
Een nieuw slaapritme aanleren
Haar nieuwe ritme is als volgt. Om half 11 ’s avonds neem ze melatonine, afhankelijk van de dag ligt ze rond 11 uur in bed en om 12 uur slaapt ze. Om 8 uur gaat de wekker en zet ze haar lichttherapiebril op. "De bril zet ik gelijk op als ik wakker ben, en of ik het nou wil of niet, binnen 10 minuten daarna ben ik wakker. Het blauwe licht schijnt door m’n oogleden heen, net als de zon. Niet scherp of vervelend, want ik kan ermee doen wat ik wil. Mijn Facebook tijdlijn checken en ontbijten. In de winter heb ik hem vaak een uur tot anderhalf uur op, maar in principe is een half uur genoeg."
Gevolgen van slaapprobleem
"Ik heb nooit echt doorgehad wat de gevolgen waren van mijn slaapprobleem tot het probleem er niet meer was", vervolgt ze. "Het heeft namelijk invloed op alles. Voorheen als ik dan een dag of een halve dag gewerkt had, dan was ik kapot en ging ik op de bank liggen met Netflix. Nu schilder of knutsel ik in de avond. Ik was ook altijd moe, vaak depressief en snoepte ook veel meer. Iedereen kent me als chocolademonster, maar die chocolade-cravings zijn weg. Ik heb nog paaseitjes in de kast liggen die ik niet heb opgegeten. Was vroeger ondenkbaar."
"Door het tekort aan slaap was ik altijd moe, vaak depressief en snoepte ik veel meer."
Hoewel iedere dag beter is dan vroeger, heeft ze nog steeds ook moeilijke dagen. Gister nog. Laura: "Mijn wekker ging en er was er zo weinig zon. Mijn eerste reactie was: shit, het is gewoon nog donker. Ik was vervolgens heel de dag chagrijnig en moe. De winters blijven lastig, maar alles is anders."
Neem je slaapprobleem serieus
Het is 12:45 uur. Vroeger begon ze nu aan haar ontbijt, nu is het tijd voor lunch en zijn we aan het einde gekomen van ons gesprek. "Weet je? Ik wist vroeger helemaal niet dat je uitgerust wakker kon worden. Ik word altijd zo moe wakker, is dat niet normaal dan?, vroeg ik aan mensen." Nu weet ze, dat is niet normaal, en hoopt ze anderen met haar verhaal te inspireren. "Neem je slaapprobleem serieus en zoek iemand die het echt begrijpt" zegt ze tot slot. "Vaak kijken therapeuten niet naar de kern van het probleem: het slapen zelf. En ik zweer bij die bril. Ik weet niet of het bij anderen net zo goed werkt, maar ik weet wel dat bij mij het slapen eerst echt heel slecht ging en nu heel goed. Als ik dit verhaal twee jaar geleden zou lezen zou ik het niet geloven."
Lees hier meer over slaapproblemen, hulp bij slaapproblemen en tips voor een betere nachtrust.
Meer ervaringsverhalen?
Meer ervaringsverhalen?
Benieuwd naar ervaringsverhalen over andere psychische problemen? Op de pagina ervaringen met PsyQ kan je meer ervaringsverhalen lezen. Hier lees je hoe anderen omgaan met psychische klachten zoals paniekaanvallen, slapeloosheid en aandacht- en concentratieproblemen.