Kenmerken trauma en PTSS

Lees hier welke symptomen en soorten klachten voorkomen bij psychotrauma en PTSS.

Herbelevingen

De belangrijkste klacht bij psychotrauma of PTSS is het steeds weer opnieuw beleven van de traumatische gebeurtenis. Opdringerige beelden, gedachten en angstige dromen over het trauma blijven terugkomen. Soms voelt het alsof de gebeurtenis opnieuw plaatsvindt, vooral wanneer iets in de omgeving eraan herinnert. Dit roept intense angst op en kan zowel mentaal als lichamelijk reageren: een snelle hartslag, zweten, trillen of moeilijk ademhalen. 

Herinneringen aan trauma verdwijnen nooit volledig en kunnen heel onverwacht terugkomen, bijvoorbeeld door geluiden of beelden die aan de gebeurtenis doen denken. Deze herinneringen en bijbehorende gevoelens zijn vaak diep weggestopt, maar kunnen plotseling weer naar boven komen. 

Gelukkig is het mogelijk om met herbelevingen en de daarbij horende gevoelens om te leren gaan. Bij PsyQ bekijken we samen met jou welke behandeling het beste aansluit op jouw situatie. 

Vermijdingsreacties 

Vermijden van gedachten, gevoelens of situaties, bijvoorbeeld door activiteiten, plaatsen en mensen te vermijden die herinneringen aan het trauma oproepen. 

Negatieve gedachten, afgestompte gevoelens 

Je kunt je een belangrijk onderdeel van het trauma niet herinneren. Je interesse voor (vroegere) waardevolle activiteiten is sterk afgenomen. Je gevoelens voor jezelf of voor anderen zijn vlak geworden en je voelt je minder verbonden. 

Sterke prikkelbaarheid of hyperactivatie 

Dit kan zich uiten in moeilijk in slaap vallen en blijven, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, concentratiemoeilijkheden, overdreven waakzaamheid of schrikachtig zijn.

Hoe weet je dat je last hebt van PTSS?

Als onderstaande klachten langer dan een maand aanhouden, kan er sprake zijn van psychotrauma of een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). 

  • gevoelens van vervreemding 
  • emotionele vervlakking 
  • slaapstoornissen 
  • angsten 
  • schuldgevoelens 
  • machteloosheid 

Klachten en kenmerken die veel genoemd worden door mensen waarbij de diagnose psychotrauma en/of PTSS is vastgesteld zijn:

  • nachtmerries en angstige dromen over het trauma 
  • vergrote alertheid 
  • overdreven schrikreacties of paniekaanvallen (angststoornis) 
  • agressie-uitbarstingen of uiterst geremde boosheid 
  • stemmingswisselingen, waaronder depressie 
  • lichamelijke klachten 
  • zeer laag zelfbeeld 
  • eetproblemen 
  • angst dat kinderen misbruikt worden 
  • extreme bezorgdheid ten aanzien van de kinderen 
  • zelfbeschadiging (automutilatie) 
  • verdoven door middel van drank of drugs. 

Een complexe PTSS ontwikkelen

Mensen kunnen complexe PTSS ontwikkelen als zij op jonge leeftijd langdurig en ernstig trauma hebben meegemaakt, zoals seksueel misbruik, mishandeling, verwaarlozing of geweld. 

Behandeling bij complexe PTSS is meestal gericht op het verwerken van trauma. Soms is het nodig om eerst te leren omgaan met emoties en sociale vaardigheden te versterken. 

Complexe PTSS lijkt op PTSS, maar kent ook extra klachten:

  • Naast vermijding, herbeleving en spanning is er ook sprake van: dissociatieve momenten. Dat betekent dat bepaalde gedachten, emoties, waarnemingen of herinneringen buiten het bewustzijn worden geplaatst. Ze zijn tijdelijk niet 'oproepbaar' of vertonen minder samenhang.
  • Ook kan het moeilijk zijn om emoties te reguleren: je raakt snel overspoeld en kunt moeilijk kalmeren.
  • Sommige mensen proberen emoties te beheersen door zich risicovol te gedragen of zichzelf te beschadigen. 

Behandeling

Bekijk hier de verschillende mogelijkheden voor behandeling van trauma en PTSS.