Seksuologen Gert en Marjan: 'Ze weten dat ze hier bij een deskundige terecht komen’

Hoe het allemaal begon

Marjan en Gert zijn hun loopbaan niet begonnen als seksuoloog, maar hun stap naar de seksuologie stond bijna in de sterren geschreven. Marjan heeft tijdens haar studie Geneeskunde vier weken meegelopen met een seksuoloog en daar is de basis gelegd. Als arts deed ze daarna onder andere medicijnenonderzoek bij een onderzoeksbureau voor vrouwelijke hormonen. ‘Ik kreeg toen van de proefpersonen vaak vragen over seksualiteit. Daarnaast heb ik gewerkt als docent gynaecologisch onderzoek. Dat was de aanleiding om de post-master Seksuologie te gaan doen’, vertelt Marjan.

Gert heeft altijd al in de ggz gewerkt. Hij begon in de jaren zeventig als verpleegkundige in de psychiatrische kliniek Dennenoord in Zuidlaren en heeft daarna verschillende opleidingen gevolgd, waaronder de opleiding SPV en Wijkverpleging. In 1988 werd hij gevraagd om op de polikliniek van Dennenoord aan de slag te gaan. Sindsdien heeft hij in diverse teams gewerkt als SPV’er: van de acute zorg tot de chronische psychiatrie en crisisdiensten. ‘Door de reorganisatie en de komst van PsyQ kwam het vakgebied seksuologie erbij. Dit leek mij erg interessant en daarom heb ik de opleiding tot seksuoloog gevolgd. Ik vond mijzelf daar bovendien wel geschikt voor, aangezien ik een achtergrond heb in de algemene gezondheidszorg, maar ook in de psychiatrie.’

‘De diversiteit maakt ons vak erg interessant’

Liefde voor het vak

Beide seksuologen zijn nog steeds erg blij met hun keuze om seksuoloog te worden. ‘Ik vind het een ontzettend mooi onderwerp om op een hele bijzondere manier contact te maken met veel verschillende mensen’, licht Marjan toe. ‘Die diversiteit maakt ons vak erg interessant’, beaamt Gert. ‘We spreken mensen met seksuele disfuncties, zoals pijn bij het vrijen of opeens geen zin meer hebben in seks, maar ook mensen met een seksverslaving. Seksverslavingen komen steeds meer voor omdat mensen door de komst van de computer en smartphones makkelijk toegang hebben tot bijvoorbeeld pornografie.’

Ook genderproblematiek komt steeds meer voorbij, vertelt Marjan. Mensen met gendervraagstukken gaan wel eens naar een gewone psycholoog, maar die heeft vaak niet veel ervaring met het onderwerp. ‘Dan is het fijn dat wij kunnen helpen, omdat wij met kennis daarover kunnen praten.’

De twee seksuologen benadrukken daarbij dat ze niet alleen over seks praten. ‘We hebben de hele dag verschillende gesprekken. Niet eens letterlijk over seks, maar over alles wat daaromheen komt kijken’, zegt Marjan. ‘Je kunt dus zeggen dat het een beperkt onderwerp is, maar eigenlijk is het juist heel breed. Je raakt alle facetten van een mensenleven. Dat vind ik er heel erg leuk aan.’

‘Ze weten dat ze hier bij een deskundige terecht komen’

Uniek in de ggz 

De twee hebben allebei best een unieke functie, want er zijn maar weinig seksuologen te vinden in de ggz. Sterker nog, Gert is zelfs de enige mannelijke seksuoloog in de ggz in Noord-Nederland. Seksuologie is bovendien een belangrijk vakgebied binnen de zorg, aangezien veel mensen met seksuele vraagstukken niet altijd bij hun reguliere hulpverlener durven aan te kloppen. ‘Mensen zeggen bijvoorbeeld: mijn hulpverlener is een keurige dame en daar kan ik toch niet met dit soort dingen over praten’, geeft Gert als voorbeeld. ‘Ze weten dat ze hier bij een deskundige terecht komen.’

Toch zouden de twee nog meer mensen met seksuele problemen willen bereiken, want ‘zonder seks ga je niet dood, maar het heeft wel een enorme impact op veel dingen’, aldus Marjan. Ze doen daarom in verhouding met andere hulpverleners veel aan hun exposure. Marjan heeft huisartsen, geneeskundestudenten en verloskundigen onderwijs gegeven en ze heeft aan een documentaire meegewerkt. Ook Gert heeft diverse keren voorlichting en onderwijs gegeven over dit onderwerp. 

Daarnaast vinden Gert en Marjan het een uitdaging om andere hulpverleners te ondersteunen bij seksuologische vraagstukken. Als voorbeeld noemt Marjan psychiaters die hun patiënten antidepressiva voorschrijven zonder te vertellen dat ze daar problemen op het gebied van seks mee kunnen krijgen. ‘Diezelfde psychiater stuurt dan de patiënt weer naar mij toe om het daarover te hebben.’ ‘We worden regelmatig uit verschillende hoeken van de ggz benaderd voor advies, maar ook door huisartsen en zorgverleners binnen de ouderenzorg’, zegt Gert. Seks speelt immers in elke levensfase een rol.

'Het is aan ons om iemand het idee te geven dat hij of zij met alles op tafel kan komen'

Luisteren zonder te oordelen

Seksuologie is een vak apart en je hebt wel bepaalde eigenschappen nodig om het vak goed te kunnen uitoefenen. Omdat seks een beladen onderwerp kan zijn en sommige mensen het lastig vinden om erover te praten, is het volgens de seksuologen erg belangrijk om open-minded te zijn. ‘Volgens mij stralen wij ook uit dat alles gezegd kan worden’, zegt Marjan. 

‘Tijdens het eerste gesprek worden wij als hulpverlener nog wel een beetje gescreend, maar bij het tweede gesprek zeggen mensen vaak: ach, je bent wel wat gewend. Als je bij de seksuoloog komt, dan mag het ook over gevoelige onderwerpen gaan’, vertelt Gert. Verder vindt hij dat je als seksuoloog moet kunnen doorvragen over seksuele problemen. ‘Je moet niet stagneren omdat je het lastig vindt, dat kan gewoon niet.’

Volgens Marjan is een andere belangrijke eigenschap van een seksuoloog ‘dat je erg gericht moet zijn op het contact maken met iemand. Dat vind ik onze allerbelangrijkste kracht. Je wilt dat iemand een band met jou krijgt zonder bang te hoeven zijn om op een oordeel te stuiten. Het is aan ons om iemand het idee te geven dat hij of zij met alles op tafel kan komen, dan kunnen wij het meest voor iemand betekenen.’