Madelon: 'ADHD komt bij vrouwen op een andere manier naar voren'
Madelon: 'ADHD komt bij vrouwen op een andere manier naar voren'
Al 5 jaar werkt Madelon met veel plezier als docent consumptieve techniek op de praktijkschool in Breda. Toch heeft het wel wat voeten in de aarde gehad om te komen waar ze nu staat. ‘Ik woonde en studeerde in Amsterdam. Ik ben daar op de universiteit begonnen en heb daar verschillende studies gedaan, maar die heb ik uiteindelijk niet afgemaakt’, vertelt Madelon. Toen Madelon een punt zette achter haar derde studie ging ze zich afvragen waarom het haar niet lukte. Met deze vraag ging ze naar de huisarts.
Podcast over ADHD bij vrouwen
In bonusaflevering 3 van de podcastserie ‘geen kleine man’ gaat collega Sandra Kooij, psychiater en specialist in AD(H)D bij volwassenen bij PsyQ, in gesprek met Mirke Kist van audiocollectief SCHIK en Els Blijd-Hoogewys van INTER-PSY over ADHD en ASS bij vrouwen.
Beluister de podcast
Je denkt al snel aan hyperactiviteit
Madelon: ‘Ik was altijd al een dromerig persoon, kon niet goed stilzitten, dwaalde af in gesprekken en kon me nooit lang concentreren, helemaal niet op de dingen die ik niet zo leuk vond. Terwijl ik mij mega goed kon concentreren als ik iets interessant vond. Ik kon me dan gerust 6 uur achter elkaar daarop focussen. Dit had ik al op de middelbare school, maar daar heb ik nooit iets achter gezocht. Bij ADHD denk je toch al snel aan mensen die mega hyperactief zijn, maar daar had ik niet zo'n last van. Ik wist dat ik het qua intelligentie aankon, maar op de een of andere manier liep ik tijdens de universitaire studies toch vast.’ Bij de huisarts sprak Madelon zich uit dat dit voor haar gevoel ergens vandaan moest komen. De huisarts kwam met de vermoedens van ADHD. ‘Toen ben ik online gaan zoeken en plopte PsyQ op. Uit de zelftest kwam ADHD. Ook door gesprekken met mijn familie en naasten vielen de puzzelstukjes op zijn plek. Ik besloot mij aan te melden voor een behandeling. Ik dacht: baat het niet, dan schaadt het niet.’
‘Door het label kreeg ik het gevoel dat het niet volledig mijn schuld was’
Zelfvertrouwen opbouwen
Het traject bij PsyQ begon voor Madelon met vragenlijsten en interviews zowel individueel als samen met haar ouders, zus en beste vriendin. ‘Daar kwam de diagnose ADHD zonder hyperactiviteit uit, wat wel echt even een 'ohja-moment was', zegt Madelon 'Toen zijn we in overleg gestart met medicatie en gesprekken. Door de gesprekken kreeg ik meer zelfvertrouwen en inzicht in mijn functioneren. Ik leerde het mezelf niet meer zo aan te rekenen waarom dingen fout gingen. Na de gesprekken viel er ook echt een last van mijn schouders. We zijn ook gaan focussen op wat er wel lukt en hoe ik dingen op een andere manier kan aanvliegen, zodat ze wel lukken. Zo kon ik de verwachtingen naar mezelf toe bijstellen. Ook kreeg ik hele praktische tips die ik nog steeds gebruik. Ik heb bijvoorbeeld nog steeds een kladblok naast mijn bed, zodat ik alles wat in mijn hoofd zit, kan opschrijven. Ik maak nog steeds lijstjes en deel mijn taken op. Ik kon voor mezelf als taak hebben dat ik het hele huis moest opruimen en schoonmaken, maar dan deed ik het niet. Zodra ik de taken ging opdelen, lukte het wel.’ Wat betreft de medicatie kwam Madelon al snel bij de langwerkende variant uit. ‘Omdat ik in de horeca werkte, was kortdurend vaak erg lastig. Ook zijn we een dosis lager gaan zitten, omdat ik me afgevlakt voelde en mijn eetlust weg was. Nu is mijn medicatie al heel lang stabiel. Het haalt voor mij net dat scherpe randje eraf.’
‘Het is niet als je één symptoom hebt, dat je dan direct alle symptomen hebt’
Niet alles valt onder de ADHD-kapstok
Madelon: ‘Af en toe ben je wel geneigd om heel snel iets aan de ADHD-kapstok op te hangen, terwijl sommige dingen ook gewoon menselijk zijn. Ik ben wie ik ben. Ik kan nog steeds wegdromen of staren, maar dat hoort bij mij en is ook niet erg.’ Wel heeft het label ADHD Madelon ruimte gegeven om beter met dingen om te gaan. ‘Het gaat niet zozeer om het label, maar ik kan wel beter plaatsen wat er aan de hand is en het voor mezelf beter op een rijtje krijgen. Dat vind ik wel heel erg fijn’. Wel merkt Madelon dat mensen ook nog veel misvattingen over ADHD hebben. Zo vertelt ze: ‘Jaarlijks voer ik toch nog een aantal keren gesprekken of discussies met mensen die ADHD niet serieus nemen of een hele sterke mening hebben over het gebruik van medicatie. Ik heb nog steeds wel omgevingen waar ik echt het gevoel krijg dat ik mezelf moet verdedigen. Dat vond ik ook wel het herkenbare in het artikel, omdat het bij vrouwen op een naar andere manier naar voren komt. Het is best een gevoelig punt en het zou fijn zijn als mensen het ook van een andere kant kunnen bekijken. Ik zou op dat soort momenten eigenlijk willen dat ze bij wijze van spreken een week in mijn hoofd kunnen zitten’.
Stuk minder zoekende bij eerdere diagnose
Of het eerder krijgen van een diagnose Madelon door de studies heen had kunnen slepen, vindt ze lastig om te zeggen, maar ze zou wel degelijk een stuk minder zoekende zijn geweest. ‘Doordat veel in mijn school- en studieperiode niet lukte, is er steeds een hap uit mijn zelfvertrouwen genomen. Ik denk wel dat een eerdere diagnose, los van of mijn studies wel of niet waren gelukt, wel had geholpen voor het behouden van mijn zelfvertrouwen'. Toch heeft Madelon niet alleen maar ongemakken ervaren door haar ADHD, maar ervaart ze ook positieve kanten. ‘Mijn creativiteit komt wel heel erg naar boven, zowel bij het koken als bij het organiseren en inrichten van bepaalde zaken. Ik kan dingen best goed voor me zien en inbeelden en presteer ook het beste onder druk. Waar heel veel mensen afhaken, ga ik eigenlijk pas aan. Ik vlieg het dan ook net even op een andere manier aan. Als ik eenmaal aan de slag ga, ontstaat er een soort hyperfocus en knal ik het er ook in een keer uit. Dat zie ik wel als mijn sterke krachten; het organisatorische en creatieve oplossingsvermogen’.
‘Het moet niet als ziekte, stoornis of probleem worden gezien, maar meer dat iedereen anders in elkaar zit’
Acceptatie
‘Het meest trots ben ik op het acceptatie stukje’, vertelt Madelon. ‘Daardoor ben ik ook echt weer gaan kijken naar wat kan ik wel. Ik heb het toentertijd heel erg gezien als falen, terwijl ik hierdoor uiteindelijk wel mijn hart gevolgd heb, bij mijn passie ben gekomen en mijn zelfvertrouwen weer heb opgebouwd. Ik weet niet of dat me was gelukt zonder de hulp van PsyQ. Er zijn nog steeds dagen dat het niet lukt of waarbij ik het overzicht verlies, maar dan heb ik de handvatten om mij te herpakken’. Familie en vrienden hebben Madelon ook in haar proces gesteund en zagen het helemaal niet als falen. ‘Mijn omgeving vond hoe ik het aanpakte juist heel stoer. Ze zagen het vaak ook al lang aankomen, maar wilden het vanuit mij laten komen. Dat ik er van tevoren tegenop zag om te vertellen dat iets niet was gelukt, was dan achteraf helemaal niet nodig. Ze laten mij nu gewoon zijn zoals ik ben. Als ik nu weer eens afdwaal in een gesprek, grappen ze of mijn pillen weer zijn uitgewerkt en kunnen we er vaak juist ook enorm om lachen!’
Meer ervaringsverhalen?
Dit ervaringsverhaal is gepubliceerd in oktober 2022. Benieuwd naar ervaringsverhalen over andere psychische problemen? Op de pagina ervaringen met PsyQ kan je meer ervaringsverhalen lezen. Hier lees je hoe anderen omgaan met psychische klachten zoals somberheid, slapeloosheid en aandacht- en concentratieproblemen.
ADHD bij vrouwen
Over het algemeen wordt de diagnose ADHD vaker bij mannen gesteld dan bij vrouwen. Dit komt omdat ADHD bij vrouwen zich anders uit dan bij mannen, zoals Madelon ook beaamt. Waarom wordt de diagnose bij vrouwen pas vaker gesteld en welke gevolgen heeft dit?