Onderzoeken

Trauma-focused EMDR for Personality disorders among Outpatients (TEMPO-studie)

1. Slotema CW, Arends LR, Franken IHA. What is the efficacy of treatments of posttraumatic stress disorder in patients with personality disorders: a systematic review and meta-analysis. European Journal of Psychotraumatology, 2020 Sep 16;11(1):1796188. doi: 10.1080/20008198.2020.1796188.
2. Slotema CW, van den Berg, DPG, Driessen A, Wilhelmus B, Franken IHA. Feasibility of EMDR for posttraumatic stress disorder in patients with personality disorders: a pilot study. European Journal of Psychotraumatology, 2019; 10:1614822. doi: 10.1080/20008198.2019.1614822.

Looptijd
Start: januari 2020
Einde: januari 2023

Bestaande behandelingen voor een persoonlijkheidsstoornis zijn lang en kostbaar. Er zijn aanwijzingen dat Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR-)therapie binnen een veel kortere tijd gunstig kan zijn voor deze groep mensen.

Bij EMDR-therapie wordt een traumatische herinnering verwerkt door tegelijkertijd de herinnering voor de geest te halen en een taak uit te voeren, zoals het met de ogen volgen van de bewegende vingers van de therapeut. Met een RCT vergelijken we 10 sessies EMDR met geen behandeling. Zo onderzoeken we het effect van EMDR-therapie op de ernst van een persoonlijkheidsstoornis en emotieregulatie. Ook evalueren we de kosteneffectiviteit en het effect van EMDR-therapie op traumasymptomen, functioneren en levenskwaliteit.

Dit onderzoek vindt plaats binnen PsyQ, GGZ Delfland en GGZ Breburg.

Contactpersoon
Simon Hofman

Looptijd
Start: juli 2020
Einde: juli 2021

Traumatisering speelt een grote rol bij persoonlijkheidsstoornissen (PS). Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) komt bij bijna de helft van de mensen met een borderline PS voor. De combinatie van beide diagnoses is geassocieerd met een slechtere kwaliteit van leven en een grotere kans op een tentamen suïcide. Het is nog niet duidelijk hoe vaak PTSS voorkomt bij mensen met een andere PS dan de borderline PS. Door dossiers van onze patiënten onderzoeken wij de aanwezigheid van PTSS bij mensen met alle types van PS.

Contactpersoon
Simon Hofman

Dopaminesynthese capaciteit bij patiënten met een BPS en auditieve verbale hallucinaties

1. Niemantsverdriet MBA, Slotema CW, van der Veen FM, van der Gaag M, Sommer IEC, Deen M, Franken IHA. Sensory processing deficiencies in patients with borderline personality disorder who experience auditory verbal hallucinations. Psychiatry Res. 2019 Nov;281:112545. doi: 10.1016/j.psychres.2019.112545.
2. Slotema CW, Bayrak H, Linszen MMJ, Deen M, Sommer IEC. Hallucinations in patients with borderline personality disorder: characteristics, severity and relationship with schizotypy and loneliness. Acta Psychiatrica Scandinavica, 2019 Feb 3. doi: 10.1111/acps.13012.
3. Slotema CW, Blom JD, Niemantsverdriet MBA, Sommer IEC. Auditory verbal hallucinations in borderline personality disorder and the efficacy of antipsychotics: A systematic review. Frontiers in Psychiatry, 2018, Jul 31;9:347. doi: 10.3389/fpsyt.2018.00347.
4. Slotema CW, Blom JD, Niemantsverdriet MBA, Deen M, Sommer IEC. Comorbid diagnosis of psychotic disorders in borderline personality disorder: prevalence and influence on outcome. Frontiers in Psychiatry, 2018 Mar 14;9:84. doi: 10.3389/fpsyt.2018.00084.
5. Niemantsverdriet MBA, Slotema CW, Blom JD, Franken IH, Hoek HW, Sommer IEC, van der Gaag M. Hallucinations in borderline personality disorder: prevalence, characteristics and associations with comorbid symptoms and disorders. Scientific Reports, 2017, 7:13920. doi: 10.1038/s41598-017-13108-6.
6. Slotema CW, Blom JD, Deen M, Niemantsverdriet MBA, van der Gaag M, Hoek HW, Sommer IEC. Negative beliefs about voices in patients with borderline personality disorder predict distress and need for hospitalization. Psychopathology, 2017;50(4):255-261. doi: 10.1159/000477669.
7. Slotema CW, Niemantsverdriet MB, Blom JD, van der Gaag M, Hoek HW, Sommer IE. Suicidality and hospitalisation in patients with borderline personality disorder who experience auditory verbal hallucinations. European Psychiatry, 2017;41:47-52.
8. Zonnenberg C., Niemantsverdriet M.B.A., Blom J.D., Slotema C.W. Auditieve verbale hallucinaties bij patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis, Tijdschrift voor Psychiatrie, 2016;58:122-9.
9. Slotema CW, Daalman K, Blom JD, Diederen KM, Hoek HW, Sommer IEC. Auditory verbal hallucinations in patients with borderline personality disorder are similar to those in schizophrenia. Psychological Medicine, 2012;42:1873-1878.

Looptijd
Start: laatste kwartaal 2018
Einde: begin 2022

Dit onderzoek is een vragenlijstonderzoek waarbij mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis worden gevraagd naar slaapproblemen, bijzondere slaapervaringen (incubusfenomeen), trauma’s en hallucinaties, waaronder seksuele hallucinaties. Met name over seksuele hallucinaties is nog weinig bekend. Het doel van dit onderzoek is het vergroten van de bewustwording van de aanwezigheid van deze verschijnselen en het voorkomen hiervan bij deze doelgroep. Daarbij willen we ook de relaties tussen de hallucinaties en trauma en slaapstoornissen onderzoeken.

Doelgroep: mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (18 jaar en ouder) die in behandeling zijn bij Parnassia Groep.

Contactpersoon
Rosemarij van veen

Looptijd
Start: augustus 2020
Einde: december 2022

Patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS)  kunnen stemmen horen. Deze patiënten kunnen daar veel last van ondervinden. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de behandeling daarvan. Het doel van dit onderzoek is om te kijken of transcranial direct current stimulation (tDCS) effectiever is dan een controleconditie. Eerdere studies met deze behandelmethode hebben plaatsgevonden bij mensen met schizofrenie.

Doelgroep: Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (18 jaar en ouder) die dagelijks stemmen horen, bij wie geen sprake is van schizofrenie of een schizo-affectieve stoornis en die in behandeling zijn bij Parnassia Groep.

Contactpersoon
Rosemarij van Veen

Looptijd
Start: eerste kwartaal 2021
Einde: december 2022

Patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) kunnen stemmen horen en hebben daar vaak last van. Cognitieve gedragstherapie (CGT) gericht op stemmen horen wordt volgens de richtlijnen GGZ standaard Psychose en de generieke module stemmen horen als behandeling ingezet voor deze doelgroep. Er is echter nog geen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze behandeling bij deze doelgroep. Het doel van dit onderzoek is het onderzoeken van de effectiviteit van CGT voor stemmen horen bij mensen met een BPS die stemmen horen. Deelnemers volgen de behandeling als onderdeel van hun behandelprogramma.

Doelgroep: Mensen (18 jaar en ouder) met een BPS die stemmen horen en CGT voor stemmen zullen volgen als onderdeel van hun behandelprogramma.

Dit onderzoek zal plaatsvinden binnen meerdere instellingen. Informatie hierover volgt nog.

Contactpersoon
Rosemarij van Veen

Looptijd
Start: 2017
Einde: zomer 2021

Kennis over verschillen en overeenkomsten in cognitief functioneren bij mensen die wel of geen stemmen horen kan inzicht geven in mogelijke onderliggende biologische mechanismes. Het meeste onderzoek op dit onderwerp heeft zich gericht op mensen met schizofrenie. In het huidige onderzoek willen wij het cognitief functioneren bij mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis die geen stemmen en wel stemmen horen en een controlegroep vergelijken.

Doelgroep: Mensen (18 jaar en ouder) met een BPS die in behandeling zijn bij PsyQ en wekelijks stemmen horen. (inclusie voor andere groepen is compleet).

Contactpersoon
Rosemarij van Veen

Looptijd
Start: januari 2020
Einde: december 2024

Patiënten met schizofrenie hebben een verhoogde dopaminesynthese capaciteit. Antipsychotica kunnen deze verhoging herstellen. Auditieve verbale hallucinaties bij patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis tonen veel overeenkomsten met die bij schizofrenie. Met hulp van L-DOPA positron emission tomography wordt de dopaminesynthese capaciteit gemeten en vergeleken met die bij schizofrenie en gezonde controles. Wanneer de dopamine synthese capaciteit bij de borderline persoonlijkheidsstoornis vergelijkbaar is met die bij schizofrenie, zou de eerste groep eveneens kunnen profiteren van antipsychotica.

Contactpersoon
Rosemarij van Veen

Caroline de Vries

Looptijd
Start: oktober 2020
Einde: oktober 2023

Patiënten met een cluster A persoonlijkheidsstoornis (CAP) ervaren veel stress, forse emoties en vele beperkingen in hun functioneren. De basis VERS is effectief voor het reguleren van emoties bij patiënten met een (borderline) persoonlijkheidsstoornis, maar het effect op CAP is nog niet bekend. Dit onderzoek  toetst de effectiviteit van deze interventie.

Contactpersoon
Arnold Scholten

Looptijd
Start: eerste helft 2021
Einde: december 2024

Onderzoek naar kortdurende schemagerichte groepsbehandeling (Kortdurende schematherapie, experiëntiële technieken van Broersen en Van Vreeswijk, 2017) gericht op het vaststellen van mogelijke voorspellers van therapie-succes en naar de effecten van deze behandeling op psychopathologie, algeheel functioneren en dysfunctionele schema’s en modi.

In eerste instantie binnen de afdeling ISP/PP van PsyQ Haaglanden, op termijn wordt dit mogelijk uitgebreid naar een samenwerking met meerdere PsyQ vestigingen.

Doelgroep: volwassen patiënten met een DSM-5 classificatie van een persoonlijkheidsstoornis (SCID-5P)

Contactpersoon
Wendelien Merens

Looptijd
Start: januari 2021
Einde: augustus 2022

Onderzoekt de toegevoegde waarde van partnerrelatietherapie bij de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Hierbij wordt de dyade (relatie) van patiënt en partner onderzocht op het gebied van samenwerking, communicatie en gezamenlijke stresshantering. Ook wordt bekeken of partnerrelatietherapie invloed heeft op het algemeen functioneren van zowel patiënt als partner.

Contactpersoon
Mark Hermans

Looptijd
Start: januari 2020
Einde: december 2021

Persoonlijkheidsstoornissen komen veelvuldig voor bij mensen met een verstandelijke beperking. Omgekeerd is weinig bekend over het voorkomen van een lichtverstandelijke beperking (LVB) bij persoonlijkheidsstoornissen. Met deze studie worden patiënten met een opleidingsniveau van MBO 2 of lager gescreend met behulp van de Screener Intelligentie Lichtverstandelijke beperking. Bij verdenking op een LVB volgt een psychologisch onderzoek.

Publicaties
Er zijn nog geen publicaties van dit onderzoek.

Looptijd
Start: januari 2020
Einde: december 2022

Stigmatiseren is het op een negatieve manier onderscheid maken tussen en behandelen van mensen op basis van één eigenschap, zoals een diagnose. Zo wordt er vaak gedacht dat mensen met een persoonlijkheidsstoornis (PS) niet kunnen veranderen en mensen hebben vaak een vreesachtige houding tegenover hen. Bovendien leidt stigmatisering tot allerlei negatieve gevolgen, zoals zich terugtrekken, geen hulp zoeken en verergering van symptomen. Er is echter relatief weinig bekend over stigma bij persoonlijkheidsstoornissen en mogelijke interventies daarvoor. Door middel van een kwalitatief interview en vragenlijsten proberen we inzicht te krijgen in de ervaring van stigmatisering bij mensen van alle leeftijden met een persoonlijkheidsstoornis en wat zij denken dat er aan kan worden gedaan.

Publicaties
Er zijn nog geen publicaties van dit onderzoek.

Contactpersoon
Simon Hofman