De ontwikkeling van farmacogenetica in de psychiatrie

Met het toepassen van farmacogenetica en farmacogenetisch onderzoek wordt de kennis rondom variaties in het DNA die effect kunnen hebben op medicatie vergroot. Deze kennis kan bijdragen aan de verklaring voor waarom sommige mensen wel bijwerkingen ervaren van medicatie en waarom sommige mensen dit niet ervaren.

De huidige status quo

Farmacogenetica binnen de psychiatrie lijkt momenteel alleen effectief te zijn voor mensen die bijwerkingen of ineffectiviteit ervaren van antidepressiva en/of antipsychotica. Over het algemeen zijn dit mensen die last hebben van depressieve-, angst-, paniek, -dwangklachten en psychoses. Op basis van deze medische indicatie kan farmacogenetica aangevraagd worden bij 16 ziekenhuislabs in Nederland. Via de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) zijn er al geruime tijd medicatieadviezen beschikbaar die geïntegreerd zijn in de voorschrijf- en apotheeksystemen en toegepast kunnen worden. Specifieke adviezen zijn opgenomen in de leidraad farmacogenetica voor de dagelijkse psychiatrische praktijk. Sinds 2017 kunnen mensen ook terecht bij de polikliniek farmacogenetica voor medicatie-advies op maat.

Toekomstige ontwikkelingen

Voor de toekomst wordt verwacht dat farmacogenetica wereldwijd steeds meer zal worden ingezet, vanwege de dalende kosten die bij het onderzoek naar het DNA (genotypering) komen kijken. Dit zal als positief effect hebben dat de kennis over- en het onderzoek naar farmacogenetica alleen maar zal toenemen, wat ten goede komt aan de behandeling van cliënten. Daarnaast zal de grootschalige internationale farmacogenetica studie, onder de naam PSY-PGx en onder leiding van Roos van Westrhenen, mogelijk ook nieuwe inzichten gaan bieden die voor farmacogenetica binnen de psychiatrie toegepast kunnen gaan worden. 

De publicatie (.pdf) in het Tijdschrift voor Psychiatrie is online terug te lezen