Ervaringsverhaal Rianne
Rianne: 'Hoogbegaafden hebben zoveel te bieden op een ander niveau'
Rianne: 'Hoogbegaafden hebben zoveel te bieden op een ander niveau'
Door het pesten op de basisschool, een onveilige thuissituatie en nare relatie, gecombineerd met haar hoogbegaafdheid, ontwikkelde Rianne verschillende ‘mini-trauma’s’, zoals ze die zelf noemt. Hierdoor loopt Rianne op latere leeftijd volledig vast en krijgt ze last van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Als ze bij PsyQ in Rotterdam terecht komt, krijgt ze Imaginaire Rescripting op maat, zodat haar hoogbegaafdheid als kracht benut kon worden. Rianne vertelt hoe ze op deze manier haar vrijheid weer terug heeft gekregen.
De klachten begonnen bij Rianne, omdat zij zich thuis erg onveilig voelde. Haar vader was vaak boos, schold haar uit en Rianne was nooit goed genoeg. Dat ze hoogbegaafd is, weet ze al sinds haar jeugd, want haar vader en zusje zijn dit ook. Thuis werd vooral aangegeven dat het ging om anders denken, maar eigenlijk voelde Rianne zich door de hoogbegaafdheid in combinatie met de andere mini-trauma's, zoals pesten of niet erbij horen op school, altijd al anders. Hier heeft ze lang mee om kunnen gaan, maar halverwege het derde jaar van de middelbare school viel ze uit. 'Het probleem was dat tot die tijd de problemen niet aan het licht kwamen, omdat mijn cijfers nergens onder leden', vertelt Rianne 'Totdat ik compleet instortte. Ik kreeg enorm last van angstaanvallen en viel flauw. Tijdens zo een aanval, zag ik alleen maar monsters om mij heen en ik had het gevoel dat iedereen er was om mij te vermoorden. Dat was heel heftig. Toen ben ik bij een kinderpsycholoog en -psychiater terechtgekomen'. Een tijd later heeft ze op een andere school haar lessen vervolgd en heeft ze haar middelbare school afgemaakt, maar als ze daarna gaat studeren, loopt ze weer vast.
‘Het zorgde ervoor dat ik mijn hele leven in een overlevingsstand heb geleefd’
Nooit leren leren
‘Het eerste jaar ging ik Engels studeren en liep ik vast, omdat ik allemaal onvoldoendes haalde', legt Rianne uit. 'Het begon te makkelijk, waardoor mijn aandacht kwijtraakte. Daarnaast moest ik ineens gaan leren, terwijl ik nooit heb leren leren. Het kost mij veel moeite om iets wat mij matig tot niet interesseert te leren. Op de middelbare school was ik er doorheen gekomen, omdat rijtjes bleven hangen door er een aantal keer naar te kijken. Dat was goed genoeg voor een toets, maar ik heb nooit echt geleerd.’ Rianne moest van de opleiding af en is overgestapt naar de studies muziekwetenschappen en cognitieve kunstmatige intelligentie. Ze besluit op een gegeven moment muziekwetenschappen te laten vallen en alleen met cognitieve kunstmatige intelligentie door te gaan, maar mede door de behandeling bij PsyQ, die ze tijdens deze studies al is gestart, besluit ze helemaal te stoppen.
Hoogbegaafdheid is juist helemaal niet makkelijk
Rianne: ‘Veel mensen denken dat alles je makkelijk afgaat, omdat je extra slim bent en dat je niet mag zeuren en eigenlijk al helemaal niet daardoor uitvallen. Het is mooi dat de maatschappij positief tegenover hoogbegaafdheid aankijkt, maar het is heel erg onterecht om daardoor te zeggen dat alles je gemakkelijk afgaat. Zeker als uitzonderlijk begaafde gaat het je juist helemaal niet makkelijk af. Je hebt heel vroeg in je ontwikkeling al hele grote problemen, zoals niet begrepen worden.’ Dit zorgde er bij Rianne voor dat ze zich op school niet veilig voelde, thuis niet, eigenlijk nergens. Rianne: ‘Het zorgde ervoor dat ik mijn hele leven in een overlevingsstand heb geleefd.’
‘Je moet je zo aanpassen om normaal te zijn’
Bij PsyQ sloeg de therapie pas aan
In 2020 is Rianne bij PsyQ terecht gekomen en heeft ze het gevoel dat de behandeling, in tegenstelling tot eerdere behandelingen, echt aanslaat. 'Eerdere behandelaars en behandelingen hebben PTSS bij mij vastgesteld, maar hebben mij niet geholpen, bijvoorbeeld omdat zij te gefocust waren op medicatie in plaats van daadwerkelijke behandeling', vertelt Rianne. 'Met veel aandringen ben ik uiteindelijk doorverwezen naar PsyQ.'
Samen met haar behandelaar kwam Rianne erachter dat ze niet gewoon hoogbegaafd is, maar uitzonderlijk hoogbegaafd. Alle mini-trauma's die bij Rianne opstapelden tot PTSS werden stuk voor stuk aangepakt. Rianne legt uit hoe: 'Hiervoor werd gebruik gemaakt van Imaginaire rescriptie (IR). De eerste keer kwamen we er direct achter dat de 'reguliere' IR voor mij niet werkte. We hebben de IR aangepast naar een vorm die voor mij werkte en deze noemden wij associatieve imaginaire rescripting. We begonnen bij één gebeurtenis en gedurende het oproepen van die gebeurtenis, deed het mij denken aan willekeurige andere situaties die daarmee verband hielden. Door deze verbanden op te sporen en te analyseren konden we echt tot de onderliggende oorzaak komen. Het kostte veel tranen en inspanning om de kern te vinden, maar als we die hadden gevonden en verklaard, konden we die aanpakken en kon ik de trauma’s afsluiten. Er viel dan heel veel van mij af en ik ging dan heel opgelucht naar huis’.
‘Door mijn hoogbegaafdheid te analyseren is zeker 30% van de PTSS in één deel weggevallen, zonder verdere behandeling’
Sterker in haar schoenen
Door de behandeling geeft Rianne aan sterker in haar schoenen te staan. ‘Ik zie nu dat als ik door andere afgekeurd werd en niet goed genoeg was, dat niet echt zo is, maar anderen mij niet kunnen begrijpen en er een enorm verschil zit tussen ‘normale’ mensen en hoogbegaafden. De manier waarop ik denk, is heel anders dan anderen.' Door de behandeling heeft ze een eigen manier gevonden om hier mee om te gaan. Door deze uitdagingen te zien als een verborgen opdracht die ze moet oplossen, komt ze tot een goed resultaat, in plaats van het te zien als iets waar ze toch niet goed genoeg voor zou zijn. Rianne: ‘Ik heb heel veel geleerd over mezelf en weet nu hoe ik de verschrikkelijke trauma’s om kan zetten naar iets positiefs. Ik kan nu gewoon veel beter en nuchterder omgaan met de nare dingen In het leven.’
‘Als je eenmaal bent vastgelopen, dan zit je vast en moet je erachter komen hoe je wél het beste uit jezelf kan halen’
Schrijven als uitlaatklep
Door haar hoogbegaafdheid is Rianne ook erg creatief. Al jaren schrijft ze bij een lokale schrijversclub die komend jaar haar 10-jarig jubileum viert. Rianne: ‘Omdat de therapie echt op maat werd gemaakt en deze breed toegepast kon worden, ervaarde ik de vrijheid om elke sessie af te ronden met een gedicht. Elke week had ik een gedicht klaar dat te maken had met de sessie. In de gedichten kon ik terug laten komen hoe dingen voelden en dat kon ik dan aan het eind van de sessie voorlezen. Ik merkte dat de gedichten elke week beter werden en mijn gedichten van de laatste tijd, nu de behandeling is afgerond, ook steeds beter zijn dan daarvoor. Het heeft voor mij een therapeutische waarde gehad, omdat ik de dingen die ik leerde op een creatieve manier direct kon uiten en toepassen.’ Nu de behandeling is afgerond gaat Rianne haar dromen najagen en zich focussen op het uitbrengen van een gedichtenbundel. Hieronder lees je een gedicht van Rianne, geschreven tijdens haar behandeling bij PsyQ.
De eerste kapitein zou sterven, maar leerde
Mij te varen op zijn vreemde schip tot ik de
Woeste golven kon trotseren en de zee
Mij haar verhalen toevertrouwde
Op deze nacht reflecteerde het licht van de
Vuurtoren op mijn innerlijk kompas
De zee was onvergefelijk, maar
Altijd omarmend tot in mijn zoute zweet
Nu ik was aangemeerd en voet zette
In rustiger vaarwater aan wal, was
Mijn schip niet mijn enige thuis, al
Heeft het zeewater mijn wonden geheeld
De warmte van stalen constructies en de
Regen die het water in zich meedraagt
Doet de kade wiegen, ik sluit mijn ogen
En vind rust in de geur van mijn haven
Maatwerk het allerbelangrijkste
Voor Rianne is het erg belangrijk geweest dat haar behandelaar maatwerk kon bieden, waardoor haar hoogbegaafdheid ook meegenomen kon worden in de behandeling. Ze hoopt door haar verhaal te delen dat er meer bekendheid ontstaat en hierdoor mensen met hoogbegaafdheid en mentale klachten eerder de juiste zorg ontvangen. ‘Als je dat als hulpverlener kan bereiken, kan je iemands leven zoveel verbeteren en kan iemand die is uitgevallen weer echt waarde gaan toevoegen aan de maatschappij. Hoogbegaafden hebben gewoon zoveel meer te bieden op een ander niveau, dat het goed is dat diegene terechtkomt op een plek waar hij of zij kan floreren. Dat vind ik echt belangrijk!’
Hoogbegaafdheid meenemen in de behandeling
Waarom is het zo belangrijk om aandacht te hebben binnen de behandeling voor hoogbegaafdheid? Amber de Rooij, werkte als psycholoog bij PsyQ in Rotterdam en nam het initiatief om het thema hoogbegaafdheid meer onder de aandacht te brengen, en Birgit Janssen, psychotherapeut, neemt het stokje van Amber, leggen het uit.
Lees meer