Functioneel Neurologische Stoornis: softwareprobleem in het brein

Functioneel Neurologische Stoornis: software probleem in het brein

pdf
hendriette+van+loo+flier+200x200.jpg

‘Om uit te leggen wat een Functioneel Neurologische Stoornis (FNS) nu eigenlijk is, zou je het brein kunnen vergelijken met een computer. Als iemand een FNS heeft, is er geen sprake van een hardware probleem – er is niet iets stuk in het brein – maar er is een software probleem. Het besturingssysteem van het brein werkt niet goed, wat leidt tot verstoringen van de motorische of sensorische functies van het lichaam,' zegt Hendriëtte van Loo-Flier.

Gezondheidspsycholoog Hendriëtte van Loo-Flier is gespecialiseerd in FNS, voorheen ook wel conversiestoornis genoemd. Hendriëtte werkt bij SEIN, expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde en was tot voor kort werkzaam bij PsyQ. Op het gebied van FNS werken PsyQ en SEIN samen. Zij legt uit wat FNS betekent en dat meer onderzoek essentieel is.

Symptomen verschillen per persoon

Bij FNS ontstaan symptomen, die heel erg lijken op een neurologische aandoening, maar die toch ook net anders zijn. De symptomen kunnen per persoon heel verschillend zijn, aldus Hendriëtte: ‘De één heeft verlammingsverschijnselen, of loopproblemen, de ander tremoren. Weer een ander kan niet meer zien of ontwikkelt psychogene [spannings, red.] niet-epileptische aanvallen.’

‘Voor FNS heb je geen medische-, maar een psychologische behandeling nodig’

‘Pas nadat een neuroloog heeft vastgesteld dat de klachten niet worden veroorzaakt door een neurologische aandoening, maar passen bij een functioneel neurologische stoornis, wordt een psychologische behandeling gestart. Voor FNS heb je geen medische-, maar een psychologische behandeling nodig.’

FNS heeft verschillende oorzaken

De oorzaken van een conversiestoornis kunnen heel divers zijn. ‘We weten dat stress en spanning een rol spelen bij het ontstaan van de klachten. Het kan zijn dat mensen op de één of andere manier te veel van zichzelf vragen in bepaalde situaties. Ook komt het voor dat mensen een medische ingreep hebben gehad, waarna ze een functioneel neurologische stoornis ontwikkelen. Soms hangt het samen met andere lichamelijke klachten en hoe ze daar (onbewust) mee omgaan. Ook kan het samenhangen met een trauma.’

‘We weten nog niet precies hoe een conversiestoornis werkt. Gelukkig wordt er sinds de komst van de beeldvormende technieken wel weer meer onderzoek gedaan naar wat FNS nu eigenlijk is. MRI-scans (magnetic resonance imaging) is zo’n beeldvormende techniek, waarbij een scan van het inwendige lichaam wordt gemaakt.’

Gepersonaliseerd behandelplan voor FNS

‘Er is nog geen evidence based behandelprotocol voor FNS. Er zijn zeker aanwijzingen dat bepaalde behandelvormen werken, maar we weten nog niet welke vorm nu het beste werkt. Omdat de uitingsvormen van FNS ook heel verschillend kunnen zijn, kiezen we voor een gepersonaliseerd behandelplan waarbij we per persoon kijken welke interventies ingezet moeten worden om het klachtenpatroon te doorbreken en af te laten nemen’, aldus Hendriëtte.

‘We weten dat stress en spanning een rol spelen’

De klachten worden geanalyseerd en op basis daarvan wordt een verklaringsmodel opgesteld. ‘We willen, voor zover mogelijk, snappen waarom iemand in een bepaalde fase van zijn of haar leven, deze klachten ontwikkelt. Vanuit dat specifieke verklaringsmodel – wat dus per persoon verschillend kan zijn – wordt de behandelaanpak gekozen.’

Conversiestoornis is geen toneelspel

Het feit dat mensen naar een psycholoog gestuurd worden, betekent niet dat de klachten niet echt zijn, vertelt Hendriëtte. ‘Het zijn echte aanvallen, het is een echte tremor, het is een echt verlammingsverschijnsel; alleen de oorzaak ligt ergens anders. Mensen hebben heel snel het gevoel ik word niet serieus genomen, ze denken dat ik het erom doe. Dat is absoluut niet het geval.’

‘De klachten zijn echt, we kunnen ze alleen niet door medicatie beïnvloeden. We moeten dus eigenlijk het brein, dat besturingssysteem, via de psyche beïnvloeden. Om ervoor te zorgen dat die aansturing weer zijn werk gaat doen.’

'Wacht niet met hulp zoeken, maar ga ermee aan de slag!'

Als een neuroloog heeft vastgesteld dat jouw klachten geen neurologische of lichamelijke oorzaak hebben, adviseert Hendriëtte een verwijzing te zoeken naar een behandelaar die ervaring heeft met deze klachten. ‘Het belangrijkste is om je klachten serieus te nemen. Want ik neem ze ook serieus. Wacht niet met hulp zoeken, maar ga ermee aan de slag!’

Conversiestoornis is onderdeel van het specialisme Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK) binnen PsyQ. Andere klachten die hieronder vallen zijn het chronisch vermoeidheidssyndroom en chronische pijn. Benieuwd of je zelf last hebt van aanhoudende lichamelijke klachten? Doe hier onze test.

Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK) home