Actueel

Componence Asset List

20 juni 2022

rTMS+foto+1.png
Je brein magnetisch stimuleren; dat klinkt misschien eng, maar Repetitieve Transcraniële Magnetische Stimulatie (rTMS) is juist een effectieve behandeling om depressieve klachten te verlichten. Ook bij PsyQ voeren we deze behandeling uit én starten we binnenkort met een onderzoek naar rTMS voor mensen met een bipolaire depressie. Maar hoe werkt het precies? Wat is het verschil met Elektroconvulsietherapie (ECT)? En voor wie is deze behandeling geschikt. Lees verder!  

rTMS is een relatief nieuwe behandeling voor mensen met een depressie. Sinds 2017 wordt deze behandelvorm vergoed door de zorgverzekeraar. Voorwaarde is dan wel dat er 2 bewezen effectieve behandelingen hebben plaatsgevonden. In de praktijk is dat vaak cognitieve gedragstherapie (CGT) in combinatie met een SSRI (antidepressiva). Als mensen geen CGT hebben gehad maar al wel 2 antidepressiva, dan wordt er ook vergoed. 

'Het idee dat bepaalde delen van je brein magnetisch gestimuleerd gaan worden, schrikt soms af'

Logische vervolgstap na 1e antidepressivum in combinatie met CGT of IPT 

Een groot voordeel van rTMS is dat er vrijwel geen bijwerkingen bij komen kijken, maar cliënten toch goede resultaten ervaren. Toch vinden mensen rTMS vaak nog een eng idee. Dat merkt ook Michael van den Boogaard, psychiater bij PsyQ: ‘We merken dat cliënten een beetje schrikken als we rTMS voorstellen’, vertelt Michael. ‘Het idee dat bepaalde delen van je brein magnetisch gestimuleerd gaan worden, schrikt soms af. Toch is rTMS juist een effectievere, en dus logischere eerste vervolgstap na een SSRI (antidepressiva).’ De kans op herstel na een tweede antidepressivum is ongeveer 30%, als in plaats van een tweede antidepressivum voor rTMS wordt gekozen, is de kans op herstel 40%, en in combinatie met psychotherapie zelfs 50% of hoger. 

Hoe werkt rTMS?  

Tijdens de behandeling neem je plaats in een stoel en wordt er een magnetisch apparaat, een spoel genaamd, op je hoofd gezet. Door middel van magnetische pulsen worden hersengebieden beïnvloed die verantwoordelijk zijn voor depressiviteit. Deze pulsen worden meestal in korte treintjes aangeboden en voelen aan als tikken op je schedel. Dit komt doordat je huidspieren samentrekken.  

rTMS en ECT: wat is het verschil?  

rTMS wordt af en toe nog wel eens verward met Elektroconvulsietherapie (ECT), ook wel 'shocktherapie' genoemd. Beide behandelingen worden beschouwd als effectief, maar toch zitten er veel verschillen tussen de 2 behandelvormen. Zo wordt bij ECT elektriciteit gebruikt om op gecontroleerde wijze een epileptisch insult uit te lokken in de hersenen op te wekken, terwijl een cliënt onder narcose is. Bij rTMS wordt gebruik gemaakt van magnetische pulsen en is er geen verdoving of narcose nodig. Ook heeft rTMS, vergeleken met ECT, vrijwel geen bijwerkingen.  

rTMS bij PsyQ

Als je rTMS bij PsyQ volgt voor een unipolaire depressie, krijg je 2 tot 3 rTMS sessies per week, waarvan 1 tot 2 in combinatie met psychotherapie. Na 10 sessies kijken we samen met jou wat het effect is en of we, zo nodig, de behandeling nog aan moeten passen. In totaal volg je meestal 30 sessies, ofwel 10 weken.

Onderzoek naar rTMS bij bipolaire depressie  

Ook voor een bipolaire depressie zijn er aanwijzingen dat rTMS een effectieve behandeling kan zijn, maar dit is nog onvoldoende onderzocht. Bij PsyQ Den Haag en Rotterdam gaan we daarom binnenkort van start met een onderzoek naar de werkzaamheid van rTMS bij mensen met een bipolaire depressie: de T-BIDE studie. In dit onderzoek krijgen de komende 3 jaar 40 deelnemers met een bipolaire depressie, die onvoldoende heeft gereageerd op medicatie, 5 weken rTMS of een placebo. Deelnemers die in eerste instantie met een placebo worden behandeld, krijgen na de behandeling de mogelijkheid alsnog met rTMS behandeld te worden 

Als uit het onderzoek blijkt dat rTMS effectief is, kan deze behandeling opgenomen worden in de landelijke richtlijn en zorgstandaard voor de behandeling van mensen met een bipolaire depressie. Binnen PsyQ wordt het onderzoek geleid door Ebtisam El Filali en Elvira Boere.  

Dit onderzoek is een landelijk samenwerkingsverband met diverse andere GGZ-instellingen, academische centra, lotgenoten vereniging Plusminus en het Trimbos Instituut.