Dwangstoornis

Wat is een dwangstoornis?

Bij een dwangstoornis, ook wel obsessieve compulsieve stoornis (OCS) of dwangneurose, wordt er onderscheid gemaakt tussen een dwanggedachte en een dwanghandeling, ook wel 'obsessies' en 'compulsies' genoemd. Dwanghandelingen worden veroorzaakt door dwanggedachten; de handelingen volgen om je innerlijke onrust weg te nemen. Er wordt ook vaak gesproken over OCD, dit is de engelse afkorting van obsessive compulsive disorder. 

De dwangstoornis die het meest voorkomt is smetvrees, maar ook controledwang komt vaak voor. Een voorbeeld: als je thuis weggaat controleer je meerdere keren of het gas wel uit staat. Of: je checkt voortdurend of je wel alles bij je hebt.

Bovenstaande handelingen voert iedereen wel eens uit, maar als je een dwangstoornis hebt vertrouw je je eigen waarnemening niet meer. Daardoor controloleer je voortdurend of het gas wel uit staat. In plaats van dat deze controle je onzekerheid wegneemt, word je alleen maar meer onzeker. Een dwangstoornis gaat bijna nooit vanzelf over en kan ernstiger worden naarmate je meer stress hebt.

Symptomen dwangstoornis

Er zijn verschillende ocd symptomen. We zien dat mensen met een dwangstoornis:

• alles in het leven perfect willen regelen, controledwang
• nergens onbekommerd van kunnen genieten, veel stress
• een verstoorde dagelijkse routine hebben door voortdurende dwanghandelingen
• last hebben van verstoorde sociale activiteiten door voortdurende dwanghandelingen

Oorzaak dwangstoornis

Over de oorzaak van een dwangstoornis is nog niet veel bekend. Wel weten we dat bepaalde factoren het risico op een dwangstoornis kunnen vergroten:

• Een dwangstoornis kan erfelijk zijn
• Mensen met een dwangstoornis hebben vaak ook een andere psychische stoornis
• Een ingrijpende gebeurtenis, zoals een scheiding of zwangerschap

Soorten dwangneuroses

De naam dwangstoornis of obsessief compulsieve stoornis wordt vaak verward met obsessief compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCPS) of dwangmatige persoonlijkheidsstoornis (het verschil in naam is 'persoonlijkheid'). OCPS is een van de persoonlijkheidsstoornissen. De namen lijken weliswaar op elkaar, maar het zijn 2 zeer verschillende aandoeningen. Mensen met OCPS hebben over het algemeen niet de neiging om rituele handelingen uit te voeren (bijvoorbeeld zeer vaak de handen wassen), terwijl dit juist een specifiek kenmerk van OCS is. Mensen met OCPS streven bovenal naar perfectionisme en voelen zich gespannen als dingen niet 'goed' of 'ordelijk' zijn.

Dwangstoornis test

Heb ik een dwangstoornis? Als je je herkent in de symptomen die horen bij een dwangstoornis is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Deze kan je voor behandeling doorverwijzen naar PsyQ. Er bestaat geen speciale dwangstoornis of OCS/OCD test die je kan invullen om erachter te komen of jouw symptomen te herleiden zijn naar een dwangstoornis.

Je kan wel onze angststoornis test invullen.

Behandeling dwangstoornis

Cognitieve gedragstherapie is een bewezen effectieve methode om aan jouw dwangstoornis te werken. Daarnaast kan de behandeling (tijdelijk) ondersteund worden met medicatie.

Bij de behandeling ligt het accent op een geleidelijke confrontatie met de dwangstoornis.

De behandeling bestaat meestal uit:

• ontspannings- en ademhalingstechnieken
• dwanggedachten leren relativeren
• leren en lezen over de aandoening, zelfhulpliteratuur
• voorlichtingsbijeenkomsten
• gedragstherapie, al dan niet gecombineerd met medicijnen

Een behandeling van PsyQ kan je ook gedeeltelijk- of volledig digitaal volgen. Alle behandelmogelijkheden.

Jouw behandelaar kijkt samen met je naar de mogelijke oorzaken van jouw dwangstoornis, hoeveel last je ervan hebt en onderzoekt of je mogelijk nog een andere psychische aandoening hebt.