Ervaringsverhalen

Anja komt door het vastlopen in haar carrière bij een loopbaancoach terecht. Ze merkt dat praten over haar mentale gezondheid goed voor haar is. Zo komt ze bij PsyQ in Haarlem terecht en krijgt ze behandeling voor onder andere haar ADD en (winter)depressies. In die periode gebruikt ze ook medicatie. ‘Ik heb door de jaren heen wel 3 of 4 soorten medicatie geprobeerd tegen mijn depressieve klachten', vertelt Anja. ‘Als ik geen medicatie gebruikte, voelde ik mij een enorme spons. Alles kwam als een enorme golf op me af en emoties waren heel heftig. Door medicatie te gebruiken ging dat gevoel al heel snel weg, maar door heftige bijwerkingen was het geen doen om deze te blijven gebruiken.’ 

Angstaanvallen, niet slapen en manische symptomen

Anja vertelt meer over de bijwerkingen: ‘Door de ene medicatie werd ik een periode een soort manisch. Ik kon niet meer stoppen met praten en daar werd ik zelf erg moe van. Bij de andere medicatie-soort kreeg ik hele erge angstaanvallen. Dat was echt afschuwelijk. Nog een andere medicatie-soort zorgde ervoor dat ik geen oog meer dicht deed. Toen moest ik op een gegeven moment ook nog aan de slaappillen om de boel in het gareel te houden.’ Deze bijwerkingen zorgde ervoor dat Anja een lange tijd geen medicatie meer gebruikte voor haar depressieve klachten, omdat zij dacht dat dit bij haar niet de oplossing was. ‘Je weet op een gegeven moment van jezelf wel dat je een erg gevoelig systeem hebt, maar je kent alleen je eigen systeem. Ik dacht dat het misschien wel bij iedereen zo werkt en dat ik me aanstelde’, vertelt Anja. 

Meer ondersteuning dan alleen therapie

Door deze ervaringen stelt Anja het opnieuw starten met medicatie lang uit, maar haar depressieve periodes kwamen steeds weer terug. ‘Op een gegeven moment dacht ik: ik kan blijven ‘therapieën’ wat ik wil, maar wellicht heb ik toch wat meer ondersteuning nodig', legt Anja uit. ‘Via een vriendin hoorde ik over genetisch onderzoek via Farmacogenetica en haar ervaring hiermee. Toen ik bij mijn toenmalige psychiater bij PsyQ een afspraak had voor medicatie heb ik gevraagd of dat ook iets voor mij kon zijn. Uiteindelijk heeft de psychiater een traject bij psychiater en klinisch farmacoloog Roos van Westrhenen van de poli Farmacogentica aangevraagd.’

Teleurgesteld dat ik dit niet eerder heb gedaan

Door de tip van haar vriendin is Anja zelf nog wat gaan opzoeken over Farmacogenetica, zodat zij een beetje wist wat ze kon verwachten. ‘Het intakegesprek vond digitaal plaats via een app op mijn telefoon waarmee we veilig konden beeldbellen en communiceren', vertelt Anja. ‘In het eerste gesprek heeft Roos de historie en mijn verleden met medicatie uitgevraagd. Het was een heel prettig gesprek en Roos is erg toegankelijk en laagdrempelig in de benadering. Na dit gesprek kreeg ik een set thuisgestuurd, waarmee ik zelf mijn DNA-materiaal kon afnemen en terugsturen. Dat was ook allemaal heel duidelijk en netjes geregeld. Echt een piece-of-cake. Toen de uitslag binnen was kreeg ik weer een gesprek met Roos, waarin zij uitleg gaf over hoe ik de resultaten moest interpreteren.’ De uitslag was voor Anja een bevestiging dat de ze zich niet aanstelde over de bijwerkingen. ‘Het bleek dat ik inderdaad een enzymtekort heb, waardoor mijn lichaam een bepaalde stof, die in veel van dit soort medicatie voorkomt, niet goed kan afbreken. Tegelijkertijd was ik ook teleurgesteld dat ik dit niet eerder had gedaan, omdat dat voor mij veel ellende had gescheeld.’ 

Het resultaat

Uit het medicatie-advies op maat kwamen 2 concrete medicatiesoorten die Anja los van dat enzym kon gebruiken. Anja: ‘Het betekent niet dat ik helemaal geen bijwerkingen ervaar, maar met deze medicatie is het wel behapbaar en zijn de bijwerkingen vele male milder. Mijn antiaanbaklaag is er als het ware weer.’ Verder kreeg Anja ook nog andere adviezen. ‘De focus ligt niet alleen maar op de pilletjes, maar het gaat verder dan dat. Zo heb ik bijvoorbeeld nog extra adviezen gekregen over het accent op slapen, het belang van bewegen en het absorberen van (zon)licht. Het is fijn dat iemand deze adviezen nog even extra onderstreept en het toegespitst is op jouw situatie. Zeker bij de start van nieuwe medicatie.’

Anderen attenderen op Farmacogenetica

De behandelingen en het Farmacogenetica traject bij PsyQ zijn voor Anja nu afgerond. ‘Voor mij betekent herstel: doen wat ik eigenlijk al weet', stelt Anja. ‘Er zullen altijd dingen blijven spelen, maar daarvan moet je op een gegeven moment ook weten dat het bij het leven hoort. Dat betekent niet dat het altijd makkelijk zal zijn, maar ik heb nu wel handvatten om er mee om te gaan en ik weet waar ik op moet letten bij mezelf. De komende periode ga ik ervaren hoe het gaat met de nieuw geadviseerde medicatie en ik hoop dat die wisselende fases uitblijven, maar tot nu toe gaat het goed. Ik slaap alleen nog steeds slecht, maar daarin zijn we nog aan het testen of het moment van inname hier nog een rol in kan spelen.’ Anja kan een medicatie-advies op maat aan iedereen die problemen heeft met medicatie aanraden. ‘Ik ben een enorme voorstander van Farmacogenetica, want het voorkomt zoveel ellende. Ik denk zelfs dat het mij een periode therapie had kunnen schelen als ik eerder het juiste middel had gehad. Mensen die hetzelfde ervaren zal ik dan ook altijd mijn verhaal vertellen en hierop attenderen.’

*Anja is een gefingeerde naam. Haar echte naam is bij PsyQ bekend.